Bilişim Suçları...
Bilgisayar ve İletişim Teknolojilerindeki gelişmeler, eğitimden ticarete, devlet sektöründen özel sektöre, eğlenceden alış-verişe kadar bir çok alanda klasikleşmiş anlayışı değiştirmiş ve hayatımıza yeni bir yaşam tarzı getirmiştir. Teknolojinin efektif olarak kullanmaya başlandığı günümüzde artık bilgi teknolojilerinin ortaya çıkaracağı yenilik ve değişimlere kendimizi hazırlamamız dolaylı yoldan şart haline gelmiştir.
Hazırlanmamız gereken en önemli konulardan bir de; suçların teknoloji kullanarak işleniyor olmasıdır.
Demek ki buna ek olarak şunu da belirtmemiz gerekir ki Teknolojinin hayatımıza getirmiş olduğu yeni yaşam tarzına ek olarak yeni bir suç işleme şekli kazandırmıştır.
Suç işleme şekilleri, teknolojiye paralel olarak
gelişmektedir.
Bilişim Suçlarıyla ilgili olarak karşımıza bir çok tanım çıkmaktadır;
- Bilgisayar suçları, dijital suçlar, internet suçları, siber suçlar, ileri teknoloji suçları v.b.
- Diğer ülkelerde ise; Computer Crimes, IT Crimes (İnformation Technologies), Cyber Crimes, Crimes of Network v.b. yaklaşık olarak bu şekilde tanımlanmıştır.
Aslında her bir tanım bize bir açıklık getirmektedir. Çünkü bu suç türleri bir bilgisayar vasıtasıyla yapılabileceği gibi bir network(Ağ) veya İnternet üzerinde de olabilmekte, yada bir ufak elektrik devresi veya kredi kartı da kullanıla bilinmektedir.
Bilişim kelimesi ise Bilgisayar ve bilgisayar teknolojileri ile iletişim teknolojilerini kapsadığından “Bilişim Suçları” adı altında toplanmıştır. Dolayısıyla bilişim suçları terimi kullanıldığında bahsedilen bu teknolojileri kullanarak işlenen bir suç unsuru olduğu unutulmamalıdır.
Siber dünyada gerçekleşen yasa dışı faaliyetler yayınlar neler olabilir?
- Bilgisayar korsanlığı: Bilgisayar sistemlerine yetkisiz erişim, veri hırsızlığı veya sistemlere zarar verme.
- Siber saldırılar: DDoS saldırıları, kimlik avı dolandırıcılıkları, fidye yazılımı saldırıları gibi çeşitli saldırılar.
- Çevrimiçi dolandırıcılık: Kimlik hırsızlığı, kredi kartı dolandırıcılığı, sahte ürün satışı gibi dolandırıcılık türleri.
- Çocukların cinsel istismarı: Çocuk pornografisi üretme, dağıtma veya bulundurma, çocukları çevrimiçi taciz etme.
- Nefret söylemi: Irkçı, cinsiyetçi, dini veya diğer ayrımcı içeriklerin yayılması.
- Telif hakkı ihlali: Yasa dışı müzik, film veya yazılım dağıtımı.
- Uyuşturucu ticareti: Yasadışı uyuşturucu satışı ve dağıtımı için siber ortamların kullanılması.
- Silahların yasadışı ticareti: Yasadışı silah satışı ve dağıtımı için siber ortamların kullanılması.
- Terörizm: Terörist faaliyetleri teşvik etmek veya planlamak için siber ortamların kullanılması.
- Yasa dışı bahis ve kumar: Yasadışı bahis ve kumar oynatma için siber ortamların kullanılması.
- Çevrimiçi taciz: Bireylere yönelik tehdit, hakaret veya aşağılayıcı içeriklerin paylaşılması.
- Siber zorbalık: Özellikle çocuklar ve gençler arasında yaygın olan, çevrimiçi ortamda zorbalık ve şiddet içeren davranışlar.
- Güçlü ve benzersiz parolalar kullanın.
- Yazılımlarınızı güncel tutun.
- Antivirüs ve güvenlik duvarı kullanın. (Mümkünse ücretli herkesin geri bildirimleriyle güven noktası oluşturmuş Antivirüs ve Firewall-güvenlik duvarı- kullanın.)
- Kişisel bilgilerinizi paylaşırken dikkatli olun. (Her gelen SMS de dahil olmak üzere mail, dokumanlar tıklatılıp açılmamalı ve linklerin her zaman oltalama001 tabir edilen siber yöntemlerden kaçınmalı ve bu siber suç yöntemleri hakkında önbilgi mutlaka edinilmelidir.
- Çevrimiçi ortamda karşılaştığınız her şeye inanmayın.
- Yasa dışı faaliyetlere karşı dikkatli olun ve ihbarda bulunun.002
- Siber dünyada karşılaştığınız yasa dışı faaliyetleri ilgili kolluk kuvvetlerine veya siber güvenlik birimlerine ihbar etmeniz önemlidir.
Bilişim Suçlarının Sınıflandırılması
Bilişim Suçları tanımına uyan konuların sınıflandırılması ve tanımlanmasının yapılması yapılacak olan çalışmalara hazırlık teşkil edecek ve her bir suç tipi daha rahat anlaşılmış olacaktır. Burada suç türleri arasında farkı oluşturacak olan ana etken “suçun işleniş amacı” olmalıdır. Bu tür suçlar hangi yöntemle işlenmiş olursa olsun, hangi amaca hizmet ettiğine bakmak gerektiği kanısındayım. Örneğin bir bilgisayara girmenin çeşitli yolları mevcuttur, virüs,trojan,bug kullanarak gibi, ama asıl önemli nokta “suçun amacı”. Yani bu örnekte olduğu gibi “sisteme girme” eylemi. Kullanılan metodlar ise ancak suçun ağırlaştırıcı sebeplerini oluşturabilir. Mesela bir sisteme girmek için önce bir başka sisteme girmek veya ön hazırlık yapmak maksadıyla bir yazılım oluşturmak (trojan). Suç tiplerine bakacak olursak;
1.Bilgisayar Sistemlerine ve Servislerine Yetkisiz erişim.
Anayasamızda da belirtilen “Özel Hayatın Gizliliği”maddesine aykırı olarak teknolojik dinlemelerin yapıldığı güncel olarak karşılaşmaktayız. Daha modern bir yapıya ulaşan iletişim kavramı artık bilgisayar vasıtasıyla yapılmakta ve çoğu insan artık önemli bilgilerini (banka,kişisel v.s. gibi bilgiler) bilgisayarlarda saklamaktadırlar. Bunlara ek olarak birde Bankaların, Hastanelerin, bir çok özel şirketlerin hatta ve hatta güvenlik ve istihbarat birimleri bile hizmete özel bilgilerini bu ortamda muhafaza etmektedirler. Bu denli bilgilere ulaşmak yine bilgisayar teknolojilerini kullanarak yapılmaktadır.
2.Bilgisayar Sabotajı.
Bu suç türü iki şekilde karşımıza çıkmaktadır.
- Bilgisayar teknolojisi kullanarak sistemine sızılan bilgisayardaki bilgilerin silinmesi, yok edilmesi ve değiştirilmesi.
- Hedef alınan sisteme uzaktan erişerek değil de bilakis fiziksel zarar vererek yada sistem başında bulunarak bilgisayardaki bilgileri silmek, yok etmek veya değiştirerek zarar verilmesi.
2.sinde önemli olan mala verilen zarar değil de içindeki bilgilerdir, çünkü bilgi her zaman için çok değerlidir hele ki telafisi mümkün değilse. - Bilgisayar Yoluyla dolandırıcılık.
Klasik olarak bildiğimiz ve karşılaştığımız dolandırıcılık suçunun bilgisayar ve iletişim ortamları üzerinden yapılıyor olmasıdır. “Bilgisayar yoluyla dolandırıcılık” en çok kredi kartlarının suiistimaliyle yapılmaktadır.
En basiti bu işlem için geliştirilmiş birçok “Card Generator” bulunmaktadır. İstenilen kredi kartı şirketi için mantıksal olarak olası kredi kartı bilgileri üretilmekte ve bu olaydan kredi kartı sahibinin haberi bile olmamaktadır.
Bununla birlikte birde finans bilgileri bulunan sistemler üzerinde değişiklikler gerçekleştirilerek hesap transferleri yapıla bilinmektedir.
3.Bilgisayar yoluyla sahtecilik.
Bilinen klasik sahtecilik suçunun, ileri teknoloji ürünlerini kullanarak yapılmasıdır. Bilgisayar suçlarının tanımı içerisinde bu suçlarla bakıldığında diğer sahtecilik suçlarından ayırt edebilmek için “Bilgisayar Yoluyla Sahteciliği” ayrı olarak ele almak gerekir. Çünkü; Bilgisayar kullanarak üretilmiş sahte para, kimlik, kıymetli evrak v.b. suçunda, yapılacak incelemede teknik olarak işleyişi incelemek gerekir. Yani kısacası klasik sahtecilikle teknolojik suç arasında ince nokta yakalamak gerekebilir.
4.Kanunla Korunmuş bir yazılımın İzinsiz kullanılması.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda eser olarak kabul edilen bilgisayar yazılımlarının lisans haklarına aykırı olarak kullanılmasıdır. Bilgisayar yazılımları satın alınırken üzerinde gelen lisans sözleşmesine göre bir yazılımın bir adet kopyası ancak satın alan kişi tarafından yapılacağı ve bu yazılımın başka bir kişi tarafından kopyalanamayacağı ve kiralanamayacağı belirtilmektedir. Bir çok yazılım şirketinin yazılım korsanlığına karşı hukuki mücadelesini yürüten “BSA”’nın (Business Software Alliance) verdiği rakamlara göre ülkemizde lisanssız yazılım kullanımın %80 üzerinde olduğu belirtilmektedir.
5.Yasadışı Yayınlar.
Yasadışı yayınlar karşımıza 3 şekilde çıkmaktadır.
- Vatanın Bölünmez bütünlüğüne aykırı olarak hazırlanmış terör içerikli internet sayfalarıdır. Özellikle Terör Örgütleri tarafından hazırlanan bu sayfalarda Türkiye içerisinde yayınlayamadıkları bölücü fikirlerini internet ortamında çok rahat teşhir edebilmektedirler.
- Halkın ar ve haya duygularını incitecek şekilde genel ahlaka aykırı pornografik görüntüler içeren internet sayfalarıda yayınlanabilmektedir. Yurtdışında genel itibariyle çocuk pornografisi üzerine yoğunlaşmıştır. Ülkemizde ise böle bir ayrım yoktur. Gerek çocuk pornografisi gerek Büyük pornografi ülke çapında yasaktır.
- Kişi ve kurumlara karşı işlenen hakaret ve sövme içerikli sayfalar mevcuttur. Bunlar genelde şahsi olaylar sonucunda ortaya çıkmaktadır veya eleştiri boyutunu yalan yanlış bilgilerle abartma durumudur.
6.Diğer Suç tipleri.
6. maddeye kadar bahsetmiş olduğum suç tip veya türleri genel itibariyle hepimizin bildiği ve en yaygın olan türlerdir. Bunlara ek olarak bir çok suç türü daha maddelenebilinir.
001 - Oltalama, siber suçlar biliminde, kimlik avı olarak da bilinen ve kullanıcıları kandırmak için tasarlanmış bir sosyal mühendislik saldırısı türüdür. Saldırganlar, genellikle e-posta, metin mesajı veya sosyal medya aracılığıyla sahte bir mesaj göndererek kullanıcıları aldatmaya çalışırlar. Bu mesajlar, kullanıcıların banka hesap bilgilerini, kredi kartı numaralarını veya parolalarını girmeleri için tasarlanmış sahte web sitelerine yönlendirir.
